Москва, хәажәкыра 31, INTERFAX.RU – Аҧсни Аахыҵ Уаҧстәылеи рхаҭарнакцәа рхы аладырхәырц рылшоит аурыс ақырҭуа делегациақәа реизыҟазаашьақәа рҭышәынтәалара ацхырааразы Европа Ахеилак Апарламенттә Ассамблеиа абиуро иҷыдоу акомиссиа реилатәара аҟны.

„Ареспубликақәа рхаҭарнакцәа 2008 шықәса нанҳәазтәи ахҭысқәа рзы ргәаанагарақәа рҳәарц рылшоит. Ари аурыс делегациа рзы қәҿиара дууп“, - ҳәа ажурналистцәа рзы аҳәамҭа ҟаиҵеит аҩашаҽны, Европа Ахеилак Апарламенттә Ассамблеиаҿы Урыстәыла апарламенттә делегациа анапхгаҩы ихаҭыҧуаҩ, жәларбжьаратәи аусқәа рзы Аҳәынҭдума аилак ахантәаҩы актәи ихаҭыҧуаҩ Леонид Слуцкии.Уи иазгәеиҭеит, Аҧсни Аахыҵ Уаҧстәылеи рахь ишдәықәҵоу ааҧхьарақәа.

31.02.2009  Аофициалтә Саит Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада

Очамчыра араион Аҽгәара ақыҭан иҟалаз артҟәацра Аҧсны „аҩныҵҟатәи апроблемақәа“ ирыдҳәадлоушәа Қырҭтәыла Адәныҟатәи Аусқәа рминисттра иҟанаҵаз аҳәамҭа, Аҧсны азинхьчаратә еиҿкаарақәа мап ацәыркуеит.

Очамчыратәи араионтә прокуратура Аҽгәара ақыҭан иҟалаз артҟәацра инадҳәаланы ашьауҕатә ус аҭҵаара нап анаркит.

Иазгәаҭатәуп, амҽышаҽны, хәажәкыра 29 рзы, 13 сааҭи 40 минуҭи рзы Очамчыра араион, Аҽгәара ақыҭан , адәқьан аҟны артҟәацга маҭәашьар шыҧжәаз. Артҟәацра иахҟьаны, адәқьан аҧшәма иҩ-шьапыкгьы хәуп, ҩыџьа аррамаҵзурауаа – ахыҧҽыхақәа ираахаз ахәрақәа рнаҭеит.

Иахьа, хәажәкыра 30 рзы, араионтә милициа аиҳабы Г.Зыхәбеи, Ашәарҭадаратә Маҵзура Очамчыратәи аҟәша аиҳабы Г.Лакәатааи ақыҭаҿы аизара мҩаҧыргеит. Урҭ ақыҭуаа ргәы рҽанырҵеит, ирзымдыруа маҭәарк, мамзаргьы ирзымдыруа ауааи анырбалакь азинхьчаратә еиҿкаарақәа адырра рырҭаларц.

Араионтә милициа аусзуҩцәа ргәаанагарала, ари иҟалаз артҟәацра атәыла аҩныҵҟатәи апроблемақәа ирыдҳәалам. „Ари атерақт мҩаҧыргеит Қырҭтәыла амаҵзура ҷыдақәа ,Аҧсны аҭагылазаашьа ашьақәҟьаразы ,“, - ҳәа азгәарҭеит урҭ.

31.02.2009  Аофициалтә Саит Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада

 Хәажәкыра 30 рзы Аҟәа иаауеит ООН-и, ЕА-еи, ОБСЕ-и иҷыдоу рхаҭарнакцәа _ Иоҳан Вербекеи, Пиер Морели, Харлампос Христопулоси

Ашәахьаҽны, хәажәкыра 30 рзы, Аҟәа иаауеит ООН-и Европатәи Аидгылеи, ОБСЕ-и иҷыдоу рхаҭарнакцәа  Иоҳан Вербекеи, Пиер Морели, Харлампос Христопулоси. Урҭ идикылоит Аҧсны Адәныҟатәи Аусқәа рминистр Сергеи Шамба.

Адәныҟатәи Аусқәа рпресс-маҵзураҟны адырра злаҟарҵаз ала, аиҧылараҟны ирзааҭгылоит Аахыҵ Кавказ ашәарҭадаразы Женеватәи абжьгарақәа. Арҭ ахҩыкгьы – Женеватәи апроцесс иацхантәаҩцәоуп.

Аҧсны Адәныҟатәи Аусқәа рминист Сергеи Шамба хадара злоу акәны иазиҧхьаӡоитаиҧыларақәа рформат еилыкка аҳәаақәҵара. Аҧсуа ган, Шамба иажәақәа рыла, аиҧыларақәа ирылахәхоит азинеиҟарара ашьаҭала. „Ҳара ҳада апленартә еилатәарақәа рымҩаҧгара аӡәыр игәҭакызар, ҳара усҟан зынӡаск аиҧыларақәеи, аиқәшаҳаҭрақәа иарбанзаалак рынагӡареи мап рцәаҳкуеит“, - иҳәеит Шамба.

27.02.2009  Аофициалтә Саит Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада

Имҩаҧысит 2011 шықәса рзы Аҧсны ауааҧсыра ашәҟәы рҭагалара аҽазыҟаҵаразы аҳәынҭқарратә комиссиа актәи аилатәара. Аилатәара мҩаҧигон аҧыза-министр ихаҭыҧуаҩ Алеқсандр Страничкин.

Аилатәара аусура иалахәын Аҳәынҭстатистика Аусбарҭа аиҳабы Зоиа Аҩыӡба, аџьеи асоциалтә ҿиареи рминистр Ольга Калтукова, Аҩныҵҟатәи Аусқәа рминистр ихаҭыҧуаҩ Владимир Гаидуков, Аҟәа ақалақьи араионқәа зегьи рхадарақәа реиҳабацәа.

Аилатәараҟны ишьҭыхын ауааҧсыра ашәҟәы рҭагалара амҩаҧгара иадҳәалоу азҵаарақәеи, иара убасгьы ақалақьқәеи, аҳаблақәеи, ақыҭақәеи рынхамҩақәа рҭыӡҭыҧқәа рҭагылазаашьеи .

Аҳәынҭстатистика Аусбарҭа аиҳабы Зоиа Аҩыӡба ауааҧсыра ашәҟәы рҭагалараҿы ихадоу уадаҩраны иазгәалҭеит – анхамҩақәа рҭыӡҭыҧқәа рҭагылазаашьа.“ Иахьатәи аамҭазы Аҧсны ақалақьқәеи араионқәеи рыҟны иахьабалакь иҟам аҩныи амҩадуқәеи рномертә дыргақәа“, - инаҵшьны иазгәалҭеит Аҳәынҭстатистика аиҳабы.

Аха, араионқәа рхадацәа убри аан иазгәарҭеит,анхамҩақәа рҭыӡҭыҧқәа ишахәҭоу еиҧш реиқәыршәаразы ареспублика абиуџьет аҟнытә ацхыраара рымамкәа ишырзалмыршо.

„Еилкаауп, араионқәа зегьы рфинанстә ҭагылазаашьа шеиҧшым. Аха, иҟоуп аҭагылазаашьақәа харџь дук ҟамҵаӡакәа, амҩадуқәа рыхьыӡқәеи, аҩнқәа рномертә дыргақәеи знырҵо аҕәыцәмаҟьақәа рыкнаҳаразы“, - лҳәеит Аҩыӡба. Лара лажәақәа рыла, ауааҧсыра ашәҟәы рҭагаларазы аҳәынҭқомиссиа кварталцыҧхьаӡа реилатәараҟны ари азҵаара иахәаҧшлоит.

Аҩыӡба иазылыҧхьаӡоит, Аҧсны ауааҧсыра ашәҟәы рҭагаларазы аҽазыҟаҵара аамҭа иалагӡаны ишьақәырҕәҕәатәуп ақалақьқәеи аҳаблақәеи, араионқәеи , ақыҭақәеи рҳәаақәа, иара убасгьы имҩаҧгатәуп амҩадуқәеи аҩнқәеи ринвентаризациеи ҳәа. Ауааҧсыра ашәҟәы рҭагалаҩцәа русура аиҿкааразы, ахадарақәа рхыбрақәа рҟны ирзылхтәуп ирзеиқәыршәатәуп ауадақәа.

Аҧыза-министр ихаҭыҧуаҩ Алеқсандр Страничкин аҳәынҭқомиссиа алахәылацәа зегьы ргәы рҽаниҵеит, аҧхьаҟа ишьҭоу аҳәынҭқарратә акциа амҩаҧгаразы аҽазыҟаҵарақәа хаҭабзиарала рымҩаҧгаразы. Аҧыза-министр ихаҭыҧуаҩ аҳәынҭқомиссиа алахәылацәа анапынҵа риҭеит, мызкы иалагӡаны анхамҩақәа рҭыӡҭыҧқәа номерла реиқәыршәара иадҳәалоу азҵаарақәеи ажәалагалақәеи ҳәаақәырҵарц азы.

26.03.2009  Аофициалтә Саит Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада

 Имҩаҧысит Аҧсны Жәлар Реизара Аиҳабы Нугзар Ашәбеи ООН Амаӡаныҟәгаҩ Хада ихаҭарнак ҷыда ихаҭыҧуаҩ Џьозеф Стефанидиси реиҧылара

Aҟәа, Аҧсны Жәлар Реизара Аиҳабы дидикылеит ООН Амаӡаныҟәгаҩ Хада ихаҭарнак ҷыда ихаҭыҧуаҩ ҿыцс иҟаҵоу Џьозеф Стефанидис. Аиҧылара аинформациатә - абардырратә ҟазшьа аманы имҩаҧысуан.

Аиҧылара алагамҭаз Нугзар Ашәба инаҵшьны иазгәеиҭеит, ООН Амаӡаныҟәгаҩ Хада ихаҭарнак ҷыда ихаҭыҧуаҩ имаҵзура уаанӡа иаанызкылахьазгьы Аҧсуа Парламентгьы ахаангьы агәреибагареи аилибакаареи рыбжьан ҳәа,убри аан уи иҳәеит иаартыуи хырҳара злоуи аизыҟазаашьақәа ртрадициақәа уажәшьаҭарнахысгьы еиқәхап ҳәа дышрықәгәыҕуа.

Џьозеф Стефанидис иазгәеиҭеит, Еиду Амилаҭқәа Реиҿкаара иднаҵо аҭакҧхықәра инақәыршәаны ,Аҧсны акәша-мыкәша иҟоу ауадаҩрақәа рыӡбара имчқәа шазикуа.

ООН Амаӡаныҟәгаҩ Хада ихаҭарнак ҷыда ихаҭыҧуаҩ ҿыц иҳәеит Аҧсны Апарламент аҟны ишиашоу еилыкка иҟоуи аусуҩтә еизыҟазаашьақәа рырҿиара гәҭакыс ишимоу. Уи иазгәеиҭеит, Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахадеи иареи реиҧылара агәахәара шинаҭаз, агәрагарагьы шиоуз ,Аҧсны хырҳара злоу апозициа шааннакыло ала.

24.03.2009  Аофициалтә Саит Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада

 2009 шықәса, хәажәкыра 23 рзы имҩаҧысит Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада С.Багаҧшьи Ареспублика Беларус Апрезидент А.Лукашенкои реиҧылара

Шәача, Шәача имҩаҧысуаз Сергеи Багаҧшьи Алеқсандр Лукашенкои реиҧылараҿы ирылацәажәеит Аҧсни-Беларуси русеицура инарҭбаау азҵаатәқәа, убарҭ рхыҧхьаӡараҿы ахәҳахәҭра-економикатәи акәльтуратәи усхкқәа рҟны аицхыраара.

Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада иажәақәа рыла, ареспублика азхиоуп, анхамҩаҿы ахархәара змоу еиуеиҧшым автомашьынақәа  Беларусынтә раагара.

Ареспублика Беларус Апрезидент иазгәеиҭеит, „ахьыҧшымра ашьҭахь есымшагьы ирацәахоит инагӡатәу аусқәа, ҳара ҳаигәырҕьоит, арегион аҟны иҟоу ауадаҩрақәа рҕьырак рыӡбараҿы ацхыраара ҳзыҟаҵар.“

Аганқәа еиқәшаҳаҭхеит еиуеиҧшым аусхкқәа рҿы аимадарақәа рыцҵаразы.

24.03.2009  Аофициалтә Саит Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада

Аҟәатәи абжьаратә школ №2 аҟны имҩаҧысуеит Ареспубликатә маҭәартә олимпиада.
 

Аолимпиада иалахәуп араионтәи ақалақьтәи еицлабрақәа рҟны аиааира згахьаз 560-ҩыуаак ашколхәыҷқәа. Аолимпиада мҩаҧысуеит 10 маҭәарк рзы, хәажәкыра 23 инаркны 27-нӡа.
 

Аолимпиада алахәцәа бзиала шәаабеит ҳәа раҳәо ирзеиҕьалшьеит ақәҿиарақәа аҵарадырра аминистр Индира Аҩардан.
 

Уи иазгәалҭеитт аолимпиада зҽалазырхәуа рхыҧхьаӡара есышықәса ишацло „Сынтәа, ҵыҧх иалахәыз раасҭа рхыҧхьаӡара 70-ҩыуаак рыла еиҳауп. Ари зегь раҧхьаӡа иргыланы шаҳаҭра ауеит, аҵаҩцәа хаз игоу амаҭәарқәа ишрызҿлымҳау, насгьы арҵаҩцәа рус ҭакҧхықәрала ишазнеиуа“, - ҳәа азгәалҭеит „Аҧсныпресс“ аинтервиу аналҭоз аҵара аминистр И.Аҩардан.
 

Сынтәатәи аолимпиада раҧхьаӡа акәны иалахәуп 4-тәи акласс аҵаҩцәагьы. „Ари дара рзын ҧышәарак иаҩызоуп“ – лҳәеит аминистр.
 

Аолимпиада раҧхьатәи амш азы а-4тәи акласс аҵаҩцәа аҧсуеи аурыси бызшәақәа рзи аҳасабреи рзы адҵақәа рыҩуеит. Аминистр лажәақәа рыла, ахәыҷқәа азҿлымҳара ду аадырҧшуеит аҳасабра амаҭәар ахь. Иаарласны, аҵарадырра аминистрра, аҧхьаҟа планс иамоуп, ашколхәыҷқәа рыбжьара аҳасабразы аолимпиада амҩаҧгара.
 

Аминистр  азоужьрақәа ртәы дазааҭгыло иазгәалҭеит, Ареспубликатә олимпиадаҟны аиааира зго аҵаҩцәа, Аҧснытәи Аҳәынҭқарратә унивирситет  ианҭало, раҧхьатәи аҧышәараҿы „ибзиаӡоуп“ ҳәа  ахәшьара анроу, иреиҳау аҵараиурҭа ишахыҧхьаӡалахо.
 

Иазгәаҭатәуп, ажиури ишалахәу аҵарадырра аминистрра аспециалистцәеи, аҧышәа змоу ашколқәа рырҵаҩцәеи.
 

Ареспубликатә олимпиада амҩаҧгара финансла еиқәдыршәоит Аҧсны аиҳабыра. Аҧхьахәқәа зго адипломқәеи агәаларшәагатә ҳамҭақәеи ранашьахоит.

23.03.2009  Аофициалтә Саит Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада

Кембриџьтәи аунивирситет аҟнынтә 8 –ҩыуаак астудентцәа абардырратә визита Аҧсны иаҭааит. Урҭ русумҭақәа рзыркуеит адәныҟатәи аполитика азҵаарақәа.
 

Иахьа, Кембриџьтәи аунивирситет астудентцәа рыдыркылеит Аҧсны адәныҟатәи аусқәа рминистр Сергеи Шамбеи уи ихаҭыҧуаҩ Мақсим Ҕәнџьиеи. Урҭ асасцәа ирзеиҭарҳәеит Аҧсны иахьатәи аҭагылазаашьа.
 

„Аиҧылараҿы астудентцәа ирзеиҭаҳҳәеит Аҧсны аҭоурыхи, атәыла иахьатәи аҭагылазаашьеи, аҿиаразы аперспективақәеи“, - иҳәеит М.Ҕәнџьиа. Астудентцәа зызҿлымҳаз азҵаарақәа рҭакқәа роуит..

23.03.2009  Аофициалтә Саит Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада

 Аҧсны Аҧыза-министр А.Анқәаби Саратовтәи аобласт Агәбернатори рнапы аҵарҩит Аиқәшаҳаҭраз Аҧкаанҵа

Ареспублика Аҧсны анапхгареи Саратовтәи аобласт анпхгареи ахәашаҽны, хәажәкыра 20 рзы рнапы аҵарҩит еицыфеидоу аусеицуразы Аҧкаанҵа. Ашәҟәы аҟны ишазгәаҭоу ала, аҩ-ганкгьы „ацхыраара ҟарҵалоит еиуеиҧшым аусхкқәа рҟны аусеицура арҭбаареи арҿиареи рзы“. Аҧкаанҵа рнапы аҵарҩит Аҧсны Аҧыза-министр А.Анқәаби, Саратовтәи аобласт Агәбернатор Павел Ипатови.
 

Иахьаҵәыҟьа , Саратовтәи аобласт аусхкбжьаратә министррақәеи Ареспблика Аҧсны аиҳабыреи рнапы рыҵарҩит аргылареи ақыҭанхамҩеи, аҿари аспорти русхкқәа рыҟны агәҭакқәа рзы Аҧкаанҵақәа жәпакы.
 

Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада С.Багаҧшь адгылара аиҭеит Аиқәшаҳаҭрақәа рзы Аҧкаанҵа анапаҵаҩра. „Ҳара активла иацаҳҵоит ҳреспубликеи Урыстәыла Афедерациа асубиектқәеи рыбжьара ҳаизыҟазаашьақәа рыҿиара апроцесс. Урыстәыла арегиоқәа жәпаки Аҧсни Аиқәшаҳаҭрақәа акыр рнапы рыҵарыҩхьеит. Ҳара, иахьа имариам аамҭа ҳҭагылоуп, ҳара ҳзын аполитикатәи аекономикатәи еимадарақәа реиҧш ихадароуп ауаҩытәыҩсатә еимадарақәагьы“, - иҳәеит Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада.
 

Багаҧшь иазгәеиҭеит, Аҧсны шазҿлымҳау Урыстәыла аҧышәа агәабзиарахьчара аусхк аҟны. „Ҳара ҳазхиоуп еицеилахәу апроектқәа рынагӡара“, - иҳәеит уи.
 

Саратовтәи аобласти Аҧсни реимадара астратегиатә ҵак ҷыда амоуп ҳәа азгәеиҭеит аобласт агәбернатор Павел Ипатов. Иара иажәақәа рыла, Ареспублика ахьыҧшымра аиура – ари иҭышәынтәалоу аҿиареи, аекономика ашьҭыҵреи, ауааҧсыра реизҳа-зыҕьареи рҿы анырра ҕәҕәа ҟанаҵеит.
 

„Сара ақалақь сналс-ҩалсит, избеит, аибашьра иархәашаз аинфраструктура ахьынӡашьақәгылаз. Аҧсуа жәлар аамҭа цәгьақәа рхыргеит, аха иахьа урҭ ириааиит. Ареспублика иамоуп иуникалтәу аҭагылазаашьақәа, ҳара аусеицуразы иконкреттәу ажәалагалақәа ҳамоуп“, - иҳәеит Ипатов.
 

Аиқәшаҳаҭраз Аҧкаанҵа рнапы анацарыҩ ашьҭахь, Аҧсны Аҧыза-министр А.Анқәаби Саратовтәи аобласт Агәбернатори ажурналистцәа рызҵаарақәа рҭакқәа ҟарҵеит.

20.03.2009  Аофициалтә Саит Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада

 Медведев Аҧсни Аахыҵ Уаҧстәылеи рҳәынҭқарратә ҳәаақәа еицеилахәны рыхьчаразы Аиқәшаҳаҭра анапаҵаҩразы адҵа ҟаиҵеит

Урыстәыла Афедерациа Апрезидент Дмитрии Медведев Аҧсни Аахыҵ Уаҧстәылеи рҳәынҭқарратә ҳәаақәа еицеилахәны рыхьчаразы Аиқәшаҳаҭра анапаҵаҩразы адҵа ҟаиҵеит. Абри азы адырра ҟалҵеит Аҳәынҭқарра Ахада ипресс-маӡаныҟәгаҩ Наталиа Тимакова.

Еицеилахәны аҳәаақәа рыхьчаразы аиқәшаҳаҭра абжьаҵара азҧхьагәанаҭоит арҭ исуверентәу аҳәынҭқаррақәеи Урыстәыла Афедерациеи рыбжьара аиҩызареи, аусеицуреи, наҟ-ааҟ аицхыраареи рзы анапы зҵаҩыз Аиқәшаҳаҭрақәа. „Аиқәшаҳаҭра дуқәа“ анапы рыҵаҩын 2008 шықәса, цәыббрамза 17 рзы, иара убри ашықәсан жьҭаарамзеи – абҵарамзеи рзы Урыстәыла апарламент апалатақәа рыҩбагь ишьақәдырҕәҕәеит.

20.03.2009  Аофициалтә Саит Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада

Аҧсны Аҧыза-министр А.Анқәаб идикылеит  Аахыҵ Кавказ азы Европатәи Аидгыла ахаҭарнак ҷыда Питер Семнеби зхадараҿы дыҟаз аделегациа.
 

„Ҳара ҳаара хықәкыс иамоуп – нанҳәазтәи ахҭысқәа рышьҭахь, ҳаизыҟазаашьақәа рыҿиара аҭагылазаашьақәа рылацәажәара“, - иҳәеит Семнеби. Иара иажәақәа рыла, аусеицура азҵаатәқәа рыӡбараан ҳасаб рзутәуп – ҩ-ҭагылазаашьак – адәныҟаполитикатәии аекономикатәии. Европатәи Аидгыла ҳасаб азнауеит Аҧсны ахьыҧшымра Урыстәыла иахьазханаҵаз, аха адгылара анаҭом. Убас шакәугьы, агәаҳәара ҳамоуп иконкреттәу азҵаарақәа аус рыдулара, хәҭакахьала, агәабзиарахьчара аусхк аҟны, ауаажәларратә еилазаара аус рыцура, Аҧсны аҿар европатәи апрограммақәа рыҽрымадаразы аҭагылазаашьақәа рзаҧҵара, аҵара аҵаразы астудентцәа реиҭныҧсахлара уҳәа убас егьырҭгьы“, - иҳәеит уи.
 

Аиҧылараҟны ирзааҭгылан, иара убасгьы 3 шықәса ирылагӡаны Европатәи акомиссиа абизнес маҷ ацхыраара аҭаразы апрограммала финансла ишеиқәнаршәоз ақыҭанхамҩеи, Гали Очамчыреи рраионқәа рҟны афымҵамчи. Европатәи Аидгыла ахаҭарнакцәа ргәаанагарала, иахьагьы урҭ рыцҵаразы аҭагылазаашьақәа ыҟоуп. Европатәи Аидгыла Аҧсны ацхырааразы 4 миллионк евро азоунажьырц алшоит.
 

Питер Семнеби иазгәеиҭеит, наҟ-ааҟ аганқәа еицырзыфеидоу азҵаарақәа рылацәажәара аҵак ҷыда. Уи иҳәеит, иара аус ицызуа лассы-лассы Аҧсныҟа иааларц шрылшо.
 

Аделегациа бзиала шәаабеит ҳәа раҳәо, Аҧыза-министр А.Анқәаб аҳәамҭа ҟаиҵеит „Европатәи Аидгыла Аҧсны ахьыҧшымра ахьазханамҵо, аҧсуа ҳәынҭқарра аҿиара ишаҧышькламсуа ала“.
 

„Еилаҳкаарц ҳҭахын ҳаиҧыларақәеи ҳаимадарақәеи рхықәкы, иаҳнаҭо, насгьы ҳаззеиҧыло. Ҳара ҳазхиоуп иконкреттәу ажәалагалақәа рыхәаҧшра. Аекономикатә программақәа ҳрылацәажәозар, ҳара иаҳҭахыуп урҭ хықәкылатәзарц. Агәабзиарахьчара азҵаарақәа ракәзар, иҟоуп азҵаарақәа шәара шәыцхыраара ахьаҳтаххаша“, - иҳәеит Анқәаб.
 

Аҧыза-министр адгылара аиҭоит иконкреттәу акапиталтә лагала дуқәа зҭахыу Европатәи Аидгыла аекономикатә проектқәа, аӡымҩангагақәеи, аканализациеи, алифттә нхамҩеи аусра раларгареи, аҩныеихагыла дуқәа рхыбқәа рыҧсахреи уҳәа убас егьырҭгьы.
 

„Ас еиҧш иҟоу азҵаарақәа рзы адәныҟантә ацхыраара ҳҭахыуп“, - иазгәеиҭеит Аҧыза-министр.
 

Анқәаб иааигеит аҿырҧштәқәа Гали, Очамчыреи, Тҟәарчали араионқәа ацхыраара рзыҟаҵараҿы Урыстәыла Афедерациеи Аҧсни лыҵшәалатәи русеицура. „Ҵыҧх 3 раионк ирзоужьын 2 миллион доллар. Сынтәа уи иҵегь акыр еиҳауп“, - иҳәеит уи.
 

Афинанстә кризис аҭыҧ шамоугьы, 2009 шықәсазтәи асоциалтә ҵакы змоу Урыстәылатәи аинвестициатә программақәа 893 миллион мааҭ дыртәоит.“Арахь иаламҵакәа, Аҧсны қәҿиарала иҿио хазхаҭалатәи абизнс“.
 

Аҧыза-министр игәаанагарала Аҧсны аинвестициақәа ирызҿлымҳауп, иара убасгьы Аахыҵ Америкеи, Ааигәа Мрагылареи уҳәа убас егьырҭгьы.
 

„Агәра згоит, европатәи абизнесгьы араҟа аҭыҧ шаиуа. Урҭ аганахь иаанымхарц азы маҷк иццакыроуп. Ҳара иҳамоуп аихамҩа, амшын, автомабилтә мҩа, иаарласны аусура иалагоит аҳаирбаҕәаза. Ҳара ҳаизыҟазаашьақәа ирымоуп аҧеиҧш, аха урҭ хықәкылатәызароуп“, - иазгәеиҭеит А.Анқәаб.
 

Питер Семнеби иҳәеит, Аҧсны аполитикатә статус азы аганқәа ргәаанагарақәа ахьеиқәымшәо, еицырзыфеидоу аусеицура иаҧырхагамхароуп ҳәа.
 

Аиҧылара ахыркәшамҭазы, А.Анқәаб Европатәи Аидгылахь ажәалагала ҟаиҵеит, акапиталтә рҽеирақәа рышьҭахь лассы аусура иалаго Аҟәатәи ахшараиурҭа аҩны азы ҳаамҭа иақәшәо амедицинатә мыругала аиқәыршәараҿы ацхыраара ҟарҵарц.

19.03.2009  Аофициалтә Саит Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада

 Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада С.Багаҧшь дидикылеит Аахыҵ Кавказ аҟны Европатәи Аидгыла ахаҭарнак ҷыда Питер Семнеби

Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада С.Багаҧшь дидикылеит Аахыҵ Кавказ аҟны Европатәи Аидгыла ахаҭарнак ҷыда Питер Семнеби. Аиҧылараҟны ирзааҭгылан агәҳалалратәи асоциал-економикатәи ҟазшьа змоу апрограммақәа Аҧсны раларҵәара азҵаатәқәа.
 

Питер Семнеби иазгәеиҭеит, Қырҭтәыла иҟоу Европатәи акомиссиа ахада Пиер Еклунд Аҧсны аҵыхәтәантәи ивизит аан ишырзааҭгылаз агәабзиарахьчареи, иара убасгьы ауаажәларратә еилазаареи ацхыраара рыҭара азҵаатәқәа. „Ҳара иаҳҭахыуп ҳусеицура иацаҳҵарц, иара убасгьы аус сыцызуа лассы-лассы Аҧсны иаҭааларц,“ – иҳәеит Питер Семенеби. Убри аан уи иазгәеиҭеит, астатус азҵаатәы азы Европатәи Аидгылеи Аҧсни ргәаанагарақәа ахьеиқәымшәо наҟ-ааҟ еицыфеидоу апроектқәа рыҿиара иаҧырхагамхозароуп ҳәа.
 

Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада С.Багаҧшь Аахыҵ Кавказ аҟны Европа Аидгыла ахаҭарнак ҷыда ҭабуп ҳәа иеиҳәеит Аҧсны имҩаҧиго аусуразы. „Аусеицуразы агәаҳәара шәымазар, ҳара – ҳаартуп, ҳазхиоуп шәацәажәара, азҵаарақәа жәпакы рыӡбара,“ – азгәеиҭеит Багаҧшь.
 

Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада Питер Семнеби диқәшаҳаҭхеит, аполитикатә ҟазшьа змоу азҵаарақәеи иполитикатәыми реиҟәыҭхара шаҭахыу азы. „Ҳара убас еиҧш ауеицуроуп иаҳҭахыу, аха ҳара иҳаздыруам уи практикала ишаларҵәатәыу ари ахшыҩҵак, агәҳаларратә ҟазшьа змоу азҵаарақәагьы иахьа аполитикатә ҟазшьа аархәозар“, - азгәеиҭеит Аҳәынҭқарра Ахада.
 

Уи дырзааҭгылеит аҿырҧштәқәа, Европатәи аҽыхәышәтәырҭақәа рҟны зҽызхәышәтәырц зҭахыз ачымазцәа авизақәа рыҭараз мап шырцәыркыз. Ари, Багаҧшь игәаанагарала, „иаанарҧшуа Европатәи Аидгыла агәҳалалратә усхк аҟны аусеицура апрактикаҿы акәымкәа ажәала мацара шакәу ишазхиоу“.
 

„Ииашоуп ҳәа ҳзазҳәом, аиҿцәажәара алахәлацәа апатын Моррель иаҳаҭыр ашьҭыхразы, Женеваҟа ацара азин рыҭаны, астудентцәеи ачымазцәеи Европаҟа ацара азин ахьрымхыу“, - дазааҭгылеит Багаҧшь.
 

„Аҧсны Женеватәи аицәажәарақәа аринахыстәи ралахәра азҵаара ҳахәаҧшраны ҳаҟоуп, ари апроцесс перспектива змам акы акәны ҳазлахәаҧшуа ала ,“ – ҳәа ицәажәара иациҵеит Аҳәынҭқарра Ахада.
 

Багаҧшь иазгәеиҭеит, Европа  акәзааит, Америка Еидҵоу Аштатқәа ракәзааит Аҧсны аҭагылазаашьа иашаҵәҟьа шырзеилымкаауа . Урҭ амилаҭ маҷқәа рпроблемақәа ишрызҿлымҳам, насгьы рполитика шьаҭас ишаҵоу ари ареспблика тәамбашақәа азнеира.
 

Багаҧшь иҳәеит, Европатәи Аидгыла. Аҧсны ахьыҧшымра ахаангьы ишазханамҵо ҳәа, Хавиер Солана аҵыхәтәантәи иҳәамҭа, хаҭала ари аҳәамҭа араҟа уаҩы дамыргәамҵит. „Сара дысзеилкаауам ас еиҧш аҳәамҭа ҟазҵаз аполитик. Салана иахьа амаҵура ду ааникылоит, уаҵәы уи амаҵура аҟынтә дцарцгьы алшоит. Аҳәынҭқаррақәа аанхоит, аамҭақәа рҽырыҧсахуеит, уаҵәы иҟалашагьы уаҩы издыруам. Убри азын, ихәҭам абас еиҧш зыҩаӡара ҳаракыу аполитик „ахаангьы“ ҳәа аҳәамҭа аҟаҵара,“ – иҳәеит Багаҧшь.
 

Аҳәынҭқарра Ахада иргәалаиршәеит, нанҳәазтәи ахҭысқәа рзынӡа европатәии америкатәии адипломатцәа агәра ҳдыргон, Қырҭтәыла Аҧсни Аахыҵ Уаҧстәылеи ишақәымло ала, Аҧсны ахьыҧшымра азхаҵарагьы – ари шлакәу ала. „Аха, ари алакә лабҿабахеит“, - иазгәеиҭеит Багаҧшь.
 

„Ҳара европатәи Аидгыла инеитралтәу аҭыҧ ааннакылоит ҳәа ҳзазыҧхьаӡом, уи Қырҭтәыла аган иадгылоит. Қырҭтәыла акризистә зҵаарақәа рзы Европатәи Аидгыла ахаҭарнак ҷыда, Женеватәи апроцесс иацхантәаҩу Пиер Морельгьы – инеитралтәу политикым“, - иҳәеит Багаҧшь. Убри аан уи иазгәеиҭеит, Европатәи Аидгылеи Европатәи Ахеилак Апарламенттә Ассамблеиеи ҳатырқәҵарыла ишырзыҟоу. „Европатәи Аидгылеи Америка Еидҵоу Аштатқәеи ҳара ҳашҟа рзыҟазаашьа ахьҽеим азы аҧсуа жәлар ҭахаӡом. Ҳара аибашьраангьы амацәаз ҳанҭакызгьы ҳҭамхаӡеит, аринахысгьы ҳаҿиалоит. Урыстәыла ҳхьыҧшымра азханаҵеит, уи аҿиара аетап аҟны аҭагылазаашьақәа ҳзаанартуеит“ – иазгәеиҭеит Аҳәынҭқарра Ахада. Иара иажәақәа рыла, 99% Аҧсны иҟоу аинвестициақәа – урыстәылатәқәоуп. Ҳара, иарбанзаалак даҽа ҳәынҭқаррак аҟынтә ацхыраара ҳәа акагьы ҳамбацт, Европатәи акомиссиа апрограммақәак алаҳамҵозар, уи азын ҳара ҭабуп ҳәагьы раҳҳәоит“, - иҳәеит Багаҧшь.
 

Аиҧылара анаҩстәи ахәҭа ашәқәа аркны имҩаҧысуан. Уи ахыркәшамҭаз Питер Семнеби ажурналистцәа рызҵаарақәа рҭак ҟаиҵеит.
 

Иаара хықәкыс иамоу атәы дазааҭгыло, Питер Семнеби иҳәеит: „Уажәтәи свизит шьаҭас иамоуп, Европатәи Аидгылеи Аҧсни аринахыстәи реизыҟазаашьеи, еиуеиҧшым асеқторқәа рҟны Европатәи Аидгыла иалнаршо аусмҩаҧгатәқәеи рылацәажәара. Урҭ иаҳхысыз аиҧыларақәа рҟынгьы ҳрылацәажәахьан, уажәы инарҵауланы ҳарзааҭгылеит.“.
 

Европатәи аҳәынҭқаррақәа Аҧсны ауааҧсыра авизақәа рыҭара мап рыцәкра азҵаара атәы дазааҭгыло, Семнеби иҳәеит: „Ҳара иаҳҭахыуп еилаҳкаарц Аҧсны ауааҧсыра конкретла иарбан уадаҩрақәоу ирҧыло. Иаҳҭахыуп, иара убасгьы аицәажәарақәа рҭагылазаашьа аҧҵазарц. Даҽа ганкахьала, иҟоуп иформалтәу ауадаҩрақәа, урҭ ҭҵаатәуп, ирыхәаҧштәуп“.
 

Гал араион аҟны Аҳәынҭқарра Ахада инапынҵа ҷыдақәа назыгӡо Рулан Кьышьмариеи иареи реиҧылара атәы дазааҭгыло, Семнеби иазгәеиҭеит гәҭакыс ишимоу агәҳалалратә зҵаарақәа, - агәабзиарахьчара аусхк, аҵарадырра атәы уҳәа рылацәажәара, иара убасгьы Егры аӡиас ацҳала аныҟәара азҵаатәы .
 

Питер Семнеби адырра ҟаиҵеит, иахьа Аҟәа имҩаҧысраны ишыҟоу, Европатәи Аидгыла  ашәарҭадара азҵаарақәа рзы Аинститут апроект аҳәаақәа ирҭагӡаны иеиҿнакааз „астол гьежь“.

19.03.2009  Аофициалтә Саит Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада

 Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада С.Багаҧшь диҧылеит Акризисқәа раҧырҟәҟәааразы Жәларбжьаратәи Агәҧ „Краисис груп“ апрезидент ихаҭыҧуаҩ

Иахьа, Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада С.Багаҧшь дырҧылеит Акризистә ҭагылазаашьақәа раҧырҟәҟәааразы Жәларбжбаратәи Агәҧ „Краисис Груп“ апрезидент ихаҭыҧуаҩ Алан Делатрози, ари аиҿкаара Кавказтәи аҟәша аиҳабы Лоренс Шитси.
 

Асасцәа азҿлымҳан иҭырҵаауан иахьатәи аамҭазы Аҧсны аҩныҵҟаполитикатәи, адәныҟаполитикатәи, асоциал-економикатәи ҭагылазаашьақәа.
 

Аҳәынҭқарра Ахада асасцәа идирдырит Аҧсны ахьыҧшымра аназхаҵаха ашьҭахьтәи атәыла аҭагылазаашьа. Уи инаҵшьны иазгәеиҭеит, Аҧсны-Урыстәыла Афедерациа акәыз, мамзаргьы иарбанзаалак даҽа ҳәынҭқаррак алалара агәы ишҭам, ас еиҧш агәаанагара Мраҭашәараҟа аҭыҧ шамоугьы.
 

„Ҳара иҳаргылоит ихьыҧшым, зых иақәиҭу, изинтәу, идемократиатәу аҳәынҭқарра, уи ҳацәхьаҵрангьы ҳаҟаӡам“, - иҳәеит Багаҧшь.
 

Аҳәынҭқарра Ахада иазгәеиҭеит, Аҧсны ООН амиссиа ааныжьра ишазҿлымҳау, аха убри аан мап шацәыркуа Европа Ахеилак. Уи иажәақәа рыла, Европа Ахеилак иаартны Қырҭтәыла аган иадырцәылоит.
 

С.Багаҧшь иара убасгьы иҳәеит, Европа Ахеилак атәылақәа Аҧсны ауааҧсыра авизақәа рыҭара мап шрыцәнакуа. „Ас еиҧш апрактика Европа Ахеилак ацҳаражәҳәарҭақәа рхы иадырхәоижьҭеи акрааҵуеит,“- азгәеиҭеит Аҳәынҭқарра Ахада.
 

Убри аан Аҳәынҭқарра Ахада асасцәа адырра риҭеит, Аҧсны аус ацызурц зҭахыу атәылақәа зегьы рзы ишаартыу. „Ҳара ҳазыҧшым уаҵәыҵәҟьа адунеи атәылақәа зегьы ҳазхарҵоит ҳәа, аха ҳзын акраҵанакуеит адунеи атәылақәа иреиҳау Урыстәыла Афедерациа ҳхьыҧшымра ахьазханаҵаз“, - иҳәеит С.Багаҧшь.

18.03.2009  Аофициалтә Саит Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада

 Урыстәыла Афедералтә биуџьет – 2009 аҟнытә Аҧсни Аахыҵ Уаҧстәылеи 5 миллиардк мааҭ инарзынаҧшуа афинанстә цхыраара рзыҟанаҵоит

Урыстәыла гәҭакыс иамоуп, ари ашықәс абиуџьет аҟнытә Аҧсни Аахыҵ Уаҧстәылеи 5,16 миллиард мааҭ афинанстә цхыраара рзыҟаҵара. „Афедералтә биуџьет аҟнытә афинанстә цхыраара Ареспублика Аҧсны абиуџьет азы иартәоит 2,36 миллиард мааҭ, Ареспублика Аахыҵ Уаҧстәыла азы – 2,8 миллиард мааҭ“, – ҳәа аҳәоит Урыстәыла Афедерациа афинансқәа рминистрра апресс-релиз аҟны.
 

„Иарбоу ахархәагақәа рыҟнытә абиуџьет усхк аусзуҩцәа руалафахәы, ахәҷтәы цхыраагӡақәа, атәанчахәқәа, астипендиақәа, акрыфара, ахәшәқәа уҳәа ареспублика асоциалтә ҵакы змоу ахарџьқәа рҟны ахархәара рыҭара алыршахоит,“ – ҳәа азгәаҭоуп аминистрра адырраҭараҟны. Убри аан инаҵшьны иазгәаҭоуп, иарбаз афедералтә биуџьет ахарџьқәа акыр ишеиҵатәугьы, арҭ аҩ-республикак рзы 2009 шықәса рзы раҧхьаӡа иарбаз афинанстә цхыраара ҧсахрада ишаанхаз.
 

Уи адагьы, адырра ҟанаҵоит Урыстәыла Афедерациа афинансқәа рминистрра, 2008 шықәса нанҳәамзазтәи ахҭысқәа ирыхҟьаны ааха зауз ареспублика Аахыҵ Уаҧстәыла анхарҭақәеи ахыбрақәеи реиҭашьақәыргыларазы иазоужьуп 8,5 миллиард мааҭ. Иаҳхысыз ашықәс азы, раҧхьаӡа акәны ареспублика афинанстә цхыраара аҳасабала иахыҧхьаӡалан 1,5 миллиард мааҭ.
 

Урыстәыла Афедерациеи Аҧсни Аахыҵ Уаҧстәылеи афинансқәа рминистррақәа рыбжьара аусбарҭабжьаратә еиқәшаҳаҭрақәа рнапы рыҵаҩра мҩаҧысуеит 2009 шықәса, хәажәкыра 17 рзы Москва ақалақь аҟны, азгәаҭоуп апресс-релиз аҟны.

17.03.2009  Аофициалтә Саит Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада

Урыстәыла Афедерациа Апрезидент ипресс-маҵзура излаанацҳауа ала, Дмитрии Медведев ашәҟәҩҩы Фазиль Искандер ианаишьеит „Аҧсадгьыл аҿаҧхьа илшамҭақәа рзы“ аорден аҧшьбатәи аҩаӡара. Ф.Искандер уи ианашьоуп аџьынџьтәылатә литератураҿы илагада дуқәа рзи акыршықәсатәи ирҿиаратә усуреи рзы.

16.03.2009  Аофициалтә Саит Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада

Иахьа, Апарламент аҟны имҩаҧысит Аҧсны Жәлар рышәҟәҩҩы Алықьса Гогәуа иҧылара.
 

„Ҳара хықәкыс иҳамоуп иааиҧмырҟьаӡакәа ареспублика арҿиаратә интеллигенциа рҧыларақәа рымҩаҧгара“ – иҳәеит Аҧсны Апарламент Ахада Нугзар Ашәба. – „Ҳәарада, акраҵанакуеит раҧхьатәи аиҧыларахь дахьааҧхьоу – аҧсуа литература аклассик Алеқсеи Ноча-иҧа.“
 

Адепутатцәа А.Гогәуа идырныҳәалеит „Аҧсны Жәлар рышәҟәҩҩы“ ҳәа ахьыӡ ҳаракы ихҵоуи, имширеи. Хәажәкыра 15 рзы ашәҟәҩҩы ихыҵит 77 шықәса.
 

„Иахьанӡа ари ахьыӡ ҳаракы занаршьахьоу рхыҧхьаӡара акыр имаҷуп. А.Гогәуа акыр ҵуеит жәлар дрышәҟәҩҩуижьҭеи. Аҳәынҭқарра ашәҟәҩҩы истатус шәҟәыла-быҕьшәыла еиқәнаршәеит ауп,“ – иазгәеиҭеит Н.Ашәба.
 

Адепутатцәа иазгәарҭон, А.Гогәуа аҧсуа литературеи ареспублика ауаажәларра политикатә ҧсҭазаареи рҟны хә-змаӡам илагала дуқәа ртәы. „Ҳара насыҧ ҳамоуп ҳәа ҳхы ҳаҧхьаӡоит А.Гогәуа иаамҭа ҳахьаҵанакуа“, - иазгәарҭон иқәгылоз адепутатцәа Виачеслав Цыгәба, Ирина Агрба, Валерии Кәарҷиа, Гарик Саманба, Лев Шамба, Гәрам Гәмба уҳәа убас егьырҭгьы.
 

„А.Гогәуа – ари аибашьра ахьаа зегьы аарҧшра зылзыршаз шәҟәҩҩуп, убри аан икәша-мыкәша аӡәгьы дламырҟәӡакәа“, - азгәеиҭеит адепутат Б.Кобахьиа.
 

Апарламентарицәа изыҧхьахьоу автор иҩымҭақәа рзы ргәаанагарақәа еибырҳәон, иргәаладыршәон ашәҟәҩҩи дареи раҧхьатәи реиҧыларақәа.
 

Ҭырқәтәылантәи арепатриант Сенер Гогәуа, раҧхьаӡа акәны ашәҟәҩҩи иареи Анкара реиҧылара игәаларшәо  иазгәеиҭеит,  А.Гогәуа ҳамҭас ииҭаз „Анбан“ шәҟәы ала шакәу аҧсышәала аҧхьара шиҵаз.
 

Адепутатцәа азҿлымҳан иҭырҵаауан ашәҟәҩҩы аҧхьаҟатәи ирҿиаратә планқәа.
 

А.Гогәуа иҳәеит, аус шадиуло ароман ҿыц. Уи ҭабуп ҳәа реиҳәеит аиҧылараз: „Ари ҳарҿиара, ҳкәльтура, ҳлитература, сырҿиара -  пату ақәҵароуп, ахә ҳаракны ашьароуп“.
 

Ашәҟәҩҩы инаҵшьны иазгәеиҭеит, аглобализациа аҭагылазаашьақәа раан аҧсуа бызшәа аиқәырхара аҵакы. „Ахатәы бызшәа аӡра иаанаго, ажәлар рхатә традициақәа ркәльтура аныӡаароуп. Ҳара иҳалҳаршароуп аҧсуа бызшәа Аҧсны иқәынхо амилаҭқәа зегьы еидызкыло бызшәаны аҟаҵара. Убри азын ҳара аҧсуаа ҳхаҭақәа пату ақәаҳҵароуп, иҳахьчароуп, иаҳҵароуп ҳхатәы бызшәа“,- иҳәеит ашәҟәҩҩы.

16.03.2009  Аофициалтә Саит Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада

Иахьа, Аҧсны Адәныҟатәи Аусқәа рминистр С.Шамба дидикылеит ООН Амаӡаныҟәгаҩ Хада ихаҭарнак ҷыда ихаҭыҧуаҩ ҿыц Джозеф Стефанидис.
 

Джозеф Стефанидис имаҵураҟны диҧсахит ООН Амаӡаныҟәгаҩ Хада ихаҭарнак ҷыда ихаҭыҧуаҩ Иво Петров.
 

С.Шамба апатын Стефанидис иирдырит ареспублика анапхгара рпозициа , адәныҟатәи аполитиказы  рхырхарҭа хадақәа, жәларбжьаратәи аиҿкаарақәа Аҧсны рааныжьра азҵаарагьы убрахь иналаҵаны.
 

Аминистр иажәақәа рыла, аҧсуа ган апозициа аимак аҭыҧаҿы ашәарҭадара аиқәыршәара азҵаатәқәа рыӡбараҿы шьаҭас иҟанаҵоит, ООН ахылаҧшрала Гал  Гал араион аҟны имҩаҧысуаз ҧшь-ганктәи аиҧыларақәа Европаҿтәи Аидгыла анаҧшцәа алархәны рырҭбаара.
 

Убри аан, С.Шамба даҽазныкгьы ишьақәирҕәҕәеит, ООН амиссиа хадара зуа жәларбжьаратәи анаҧшцәа раҳасабала ареспубликаҿы рааныжьра, Аҧсны анапхгара шазҿлымҳау. Абри атәы аанацҳауеит Аҧсны Адәныҟатәи Аусқәа рминистрра рпресс-маҵзура.

16.03.2009  Аофициалтә Саит Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада

 Ахьӡ-аҧша апарк аҟны имҩаҧысит 1992-93 ш.рзы Аҧсны Аџьынџьтәылатә еибашьра аҟны иҭахаз Рмемориал аҿаҧхьа ашәҭқәа рышьҭаҵара ацеремониа

Аҟәа, Ахьӡ-аҧша апарк аҟны имҩаҧысит 1992-93 ш.рзтәи Аҧсны Аџьынџьтәылатә еибашьра аҟны иҭахаз Рмемориал аҿаҧхьа  ашәҭқәа рышьҭаҵара ацеремониа.

16 шықәса раҧхьа, 1993 шықәса, хәажәкыра 15-16 рзы Аҧсны аҳҭны-қалақь Аҟәа Қырҭтәыла Аҳәынҭсовет  архәҭақәа рыҟнытә ахы ақәиҭтәразы арратә операциа мҩаҧган. Ари лыҵшәа змоуз Аҟәа ахақәиҭтәразы аҽазышәараҟны иҭахеит 400-ҩыуаак инарзынаҧшуа аҧсуа еибашьцәа, 1000-ҩыуаак рҟынӡа ахәрақәа роуит. 70-ҩыуаак хабарда ибжьаӡит. Ашәҭқәа рышьҭаҵара ацеремониа иалахәын аибашьра аветеранцәа, Аҧсны  Аҳәынҭқарра Ахада С.Багаҧшь, уи ихаҭыҧуаҩ Рауль Ҳаџьымба, Аҧсны Жәлар Реизара Аиҳабы Нугзар Ашба, Аҧза-министр А.Анқәаб, апарламент адепутатцәа, аиҳабыра алахәцәа, арра маҵзуцәа, ауаажәларра рхаҭарнакцәа, ашколхәыҷқәа.

16.03.2009  Аофициалтә Саит Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада

Aҟәа, Апоет игәаларшәара иазкыз ахәлҧаз мҩаҧысуан Гәдоуҭа ақалақь амузеи аҟны.

Еизаз иколлегацәа, иҩызцәа, иҭынхацәа апоет изкыз ргалашәарақәа еибырҳәон. Таиф Аџьба ихьӡ зхыу Аҷандаратәи абжьаратәи ашкол аҵаҩцәа  апоет иажәеинраалақәа ирыҧхьон.

„Иахьа  Аҧсны дыҟамзар ҟалап, Таиф Аџьба иҩымҭак иадамхаргьы ззымдыруа аӡәы. Уаҧхьацыҧхьаӡа еиҭа ҿыцрак, еиҭа даҽа цәак рыҵыубаауеит иҩымҭақәа, - ҳәа азгәарҭон иқәгылоз. Иажәеинраалақәа рҕьырак рыла иаҧҵоуп ашәақәа.“.

Апоет В.Занҭариа ажәалагала ҟаиҵеит, апоет Таиф Аџьба ихьӡ анаӡаӡатәразы, Аҟәа амҩадуқәа руак ихьӡ ахҵарази, иара дахьынхоз аҩны аҟны амемориалтә ҕәы ашьақәыргылареи рзы. „Ҳара иаҳуалуп, Таиф иҩымҭақәа урысшәала, англыз бызшәала, ҭырқәшала уҳәа егьырҭ абызшәақәа рахь реиҭагара,“ – ҳәа азгәеиҭеит В.Занҭариа.

Аҧсны жәлар Рџьынџьтәылатә еибашьраан, 1992 шықәса, жьҭаарамза 9 рзы ақырҭуа гвардееццәа  иҩны ддәылганы дыргеит. Убри нахыс апоет аӡәгьы димбеит. Уи хабарда ибжьаӡыз рсиа дахыҧхьаӡалоуп.

12.03.2009  Аофициалтә Саит Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада

Гал, Иахьа ашьыжь, Гал араион аҟны Урыстәылатәи архәҭақәа иртәу акәалӡымашьына ааҳәит. Аӡәгьы ааха имоуӡеит.

Ахҭыс ҟалеит Шьашьикәара ақытан. „Машьынамҩала ицоз акәалӡымашьына абарбал ҧжәеит, убри иахҟьаны аганахь имҩахҟьеит, ааигәа иҟаз агәаҩара иҭаҳаит,“ – ҳәа адырра ҟарҵеит Гал араион аҩныҵҟатәи аусқәа рҟәша аусзуҩцәа. Аӡәгьы ааха имоуӡеит.

12.03.2009  Аофициалтә Саит Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада

 Гал араионаҿтәи ахҭыс

Гал, Хәажәкыра 10 рзы, 21 сааҭи 30 минуҭи инарзынаҧшуа, Гал араион Ҷубырхьынџь ақыҭан, Егры ацҳа хада иацәыхарамкәа, зхатәы машьына „Мерседес“ ала иҟаз, Мзиури ақыҭан инхо Сулхан Гәлуа артҟәацга иҵаҧжәеит. Насыҧны, арныҟәцаҩ  ҧырхага имам, ааха ҕәҕәа амоуп амашьына. Абри атәы ажурналистцәа иреиҳәеит Гал араион аҩныҵҟатәи аусқәа рыҟәша аиҳабы Л.Коҕониа.

Коҕониа игәаанагарала, ари артҟәацга рызкын, уахынла ари аҭыҧ иахылаҧшуа аҭыҧантәи азинхьчаратә усбарҭақәа русзуҩцәа.

Ахҭыс ахьыҟалаз аҭыҧ аҟны аусеилыргаратә бригада аус ауеит.

12.03.2009  Аофициалтә Саит Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада

Аҟәа, „Аҧсны анапхгара рыхьӡала гәык-ҧсык ала ишәыдысныҳәалоит 80 шықәса шәхыҵра! Шәара шәыҧсҭазаара зегьы азышәкит аҧсуа бызшәа аҭҵаара. Рхыҧхьаӡара рацәоуп шәара иазыҟашәҵаз аҵарауаа. Шәылшамҭақәа рацәоуп  абжьаратә школқәеи иреиҳау аҵараиурҭақәеи рзы аҧсуа бызшәа арҵага шәҟәқәа рҭыжьреи реиқәыршәареи рҿы. Шәара еиқәшыршәахьеит хыҧхьаӡара рацәала анаукатә усумҭақәа. Шәыруаӡәкыуп Аҧсны Анаукақәа Ракадемиа ашьаҭаркыҩцәа. Аамҭа кьаҿк иалагӡаны,  шәара напхгара зышәҭо Академиеи аҳәаанырцәтәи аҵарадырратә центрқәа рҟны аимадарақәа шәыбжьаҵара шәылшәыршеит. Шәара есымша шәгәы иҵхоит аҧсуа бызшәа аҿиареи аиқәырхареи азҵаара“ – ҳәа аҳәоит адныҳәаларатә шәҟәы аҟны.

С.Багаҧшь аиубилиар изеиҕьаишьеит агәабзиареи, арҿиааратә қәҿиара дуқәеи.

10.03.2009  Аофициалтә Саит Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада

Аҟәа, Ари аҽны, 1921 шықәса, хәажәкыра 4 рзы абольшевикцәа амчра рнапаҟны иааргеит. Ари амш рыҧхьаӡоит, иара убасгьы Аҧсны аҳәынҭқарра ашьақәгылара иамшны.

Иахьатәи амш инадҳәаланы, акоммунистцәа, ареспублика ауаажәларра рхаҭарнакцәа ашәҭ шьыҵәрақәа шьҭарҵеит иналукааша асоветтә ҳәынҭқарра аусзуҩцәа – Нестор Лакоба, Ефрем Ешба, Николаи Ақырҭаа рбаҟақәа рҿаҧхьа.

04.03.2009  Аофициалтә Саит Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада

Урыстәыла Афедерациа Апрезидент Д.Медведев 60 шықәса ихыҵра идиныҳәалеит Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада С.Багаҧшь. Адныҳәаларатә телеграммаҟны иазааҭгылоуп:
 

Ҳаҭыр зқәу , Сергеи Уасил-иҧа!
 

Гәык-ҧсыкала ишәыдысныҳәалоит шәиубилеи. Урыстәыла шәара шәеицырдыруеит зыҧсҭазаара зегьы зыжәлар рымаҵ аура иазызкыз, аҧышәа ду змоу политикатә рҿиаҩ дуны. Аҳәынҭқарра Ахада иаҳасабала, Шәара шәылшарақәа рацәоуп Шәреспублика аҿиараҿы, шәлагала дууп Урыстәылеи Аҧсни рыбжьара агәлеимабзиаратә еизыҟазаашьақәа рышьақәыргылараҿы.
 

2008 шықәса нанҳәамзазы ахьыҧшымра азхаҵара,зырҿиара акыр шәазааҧсаз, наҟ-ааҟ ҳҳәынҭқаррақәа рыбжьара аизыҟазаашьақәа  даҽа хаҭабзиарак роуит.  Агура згоит, аринахысгьы ҳамчқәа еилаҵаны аурыс-аҧсуа еизыҟазаашьақәа рыҽшырҭбаауа ала , арегион аҟны аҭынчреи, ашәарҭадареи реиқәырхареи, ҳҳәынҭқаррақәа реизҳа-зыҕьареи рзы.
Гәык-ҧсык ала ишәзеиҕьасшьоит агәабзиара, аманшәалара, ақәҿиара дуқәа.
 

Ҳаҭырла, Д.Медведев.

04.03.2009  Аофициалтә Саит Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада

Урыстәыла Афедерациа Аиҳабыра рхантәаҩы В.Путин Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада С.Багаҧшь ииубилеи идиныҳәалеит. Адныҳәаларатә телеграммаҟны иаҳәоит:
 

Ҳаҭыр зқәу, Сергеи Уасил-иҧа!

Гәык-ҧсык ала ишәыдысныҳәалоит 60 шықәса шәхыҵра амш.
 

Шәара есымшагь шәыжәлар рымаҵ жәуан ааҧсарада, шәлагала дуӡзоуп Аҧсны аҳәынҭқарра ашьақәгылараҿи, Урыстәылеи Аҧсни рыбжьара аиҩызареи агәлеимабзиаратә еизыҟазаашьақәа рырҕәҕәареи рҿы.
 

Урыстәыла Афедерациа Аҧсны ахьыҧшымра аназханаҵа аетап ҿыц аҟны , ҳажәларқәа рҿаҧхьа иаатит иҵегь ихаҭәаау аҭагылазаашьақәа ,аусхкқәа зегьы рҟны, еицыфеидоу аусеицура арҵауларазы.
 

Гәык-ҧсык ала ишәзеиҕьасшьоит аринахысгьы ақәҿиарақәа, агәабзиара, анасыҧ, аманшәалара.
 

Ҳаҭырла, Владимир Путин.

04.03.2009  Аофициалтә Саит Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада

Аҟәа, Аҧсны дааит ақырҭуа-ауаҧс еимакы аҭҵааразы жәларбжьаратәи ихьыҧшым амиссиа ахада Ҳаиди Талиавини.Уи Адәныҟатәи Аусқәа рминистр С.Шамба илырдырит 2008 шықәса нанҳәамзазтәи ахҭысқәа ҭызҵаауа амиссиа алахәлацәа.
 

Ҳ.Талиавини иазгәалҭеит, жәларбжьаратәи амиссиа аусура ишалагаз иаҳхысыз ашықәс ҧхыҷкәынмзазы, ахыркәшарагьы ргәы ишҭоу 2009 шықәса ҧхынгәымзазы. Аихшьаала нагахоит 2008 шықәса нанҳәамзазтәи ахҭысқәа рыҭҵааразы жәларбжьаратәи амиссиа аҧҵара хаҧшьгаҩцәас иамоу Европатәи Аидгылаҟны. Адәныҟатәи Аусқәа рминистрра Ахада иазгәеиҭеит, аҧсуа ган иаарту ацәажәара амҩаҧгареи аусеицуреи ишазхиоу. „Ҳара иааӡо ҳәа акагьы ҳамам, убри азын ҳазхиоуп иаарту аицәажәара амҩаҧгара“, - инаҵшьны иазгәеиҭеит уи. Талианиви адырра ҟалҵеит. Москвеи Қарҭи аиҧыларақәа шымҩаҧылгахьоу, ари амчыбжь азы Цхинвал аҭаара планс ишлымоу.
 

„Ҳара ҳусура хырхарҭас иамоу афактқәа рыҭҵаароуп. Хықәкыс иҳамоу  – аганқәа зегьы рыҟны аусеицура ашьақәыргылароуп, уи ҳалшап ҳәа ҳақәгәыҕуеит“ – лҳәеит уи.

03.03.2009  Аофициалтә Саит Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада

 Аҧсны дааит ақырҭуа-ауаҧс еимакы аҭҵааразы жәларбжьаратәи ихьыҧшым амиссиа ахада Ҳаиди Талиавини

Аҟәа, Аҧсны дааит ақырҭуа-ауаҧс еимакы аҭҵааразы жәларбжьаратәи ихьыҧшым амиссиа ахада Ҳаиди Талиавини.Уи Адәныҟатәи Аусқәа рминистр С.Шамба илырдырит 2008 шықәса нанҳәамзазтәи ахҭысқәа ҭызҵаауа амиссиа алахәлацәа.

Ҳ.Талиавини иазгәалҭеит, жәларбжьаратәи амиссиа аусура ишалагаз иаҳхысыз ашықәс ҧхыҷкәынмзазы, ахыркәшарагьы ргәы ишҭоу 2009 шықәса ҧхынгәымзазы. Аихшьаала нагахоит 2008 шықәса нанҳәамзазтәи ахҭысқәа рыҭҵааразы жәларбжьаратәи амиссиа аҧҵара хаҧшьгаҩцәас иамоу Европатәи Аидгылаҟны. Адәныҟатәи Аусқәа рминистрра Ахада иазгәеиҭеит, аҧсуа ган иаарту ацәажәара амҩаҧгареи аусеицуреи ишазхиоу. „Ҳара иааӡо ҳәа акагьы ҳамам, убри азын ҳазхиоуп иаарту аицәажәара амҩаҧгара“, - инаҵшьны иазгәеиҭеит уи. Талианиви адырра ҟалҵеит. Москвеи Қарҭи аиҧыларақәа шымҩаҧылгахьоу, ари амчыбжь азы Цхинвал аҭаара планс ишлымоу.

„Ҳара ҳусура хырхарҭас иамоу афактқәа рыҭҵаароуп. Хықәкыс иҳамоу  – аганқәа зегьы рыҟны аусеицура ашьақәыргылароуп, уи ҳалшап ҳәа ҳақәгәыҕуеит“ – лҳәеит уи.

03.03.2009  Аофициалтә Саит Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада

Аҟәа, Ареспублика Аҧсны Апарламент аҟны иаҧҵоуп адепутатә еидҵара „Акзаара“, уи иалахәуп 22-ҩыуаак.

Урҭ рхыҧхьаӡараҟны: Виачеслав Цыгәба, (Аҧсны Жәлар Реизара Аиҳабы ихаҭыҧуаҩ), Альберт Овсепиан (Аҧсны Жәлар Реизара Аиҳабы ихаҭыҧуаҩ), Ҭалих Ҳәатышь, Сенер Гогәуа, Павел Лешьук, Роман Бениа, Амра Агрба, Валерии Кондаков, Валерии Маиромиан, Гаррик Саманба, Михаил Сангәлиа, Владимир Начач, Лев Аҩыӡба, Виктор Висилиов, Иурии Зыхәба, Заур Адлеиба, Ҭемыр Кәыҵниа, Беслан Џьопуа, Емма Гамсаниа, Иурии Кереселидзе, Виачеслав Ҩардан, Бежан Убириа.

02.03.2009  Аофициалтә Саит Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада

Аҟәа, Урыстәылатәи арратә базақәа Аҧсны ашәарҭадаразы узықәгәыҕша гарантуп, - ҳәа азиҧхьаӡоит Аҧсны адәныҟатәи аусқәа рминистр С.Шамба. „Ҳара, Урыстәылатәи арратә базақәа араҟа рыҟазаара ҳазҿлымҳауп, избанзар ҳара ҳшәарҭадара иагарантуп.  Убри инамаданы ҳара иаҳтахыуп иахьынӡауа иаарласны арахь риагара “ – ҳәа аҳәамҭа ҟаиҵеит С.Шамба.

Адәныҟатәи Аусқәа рминистрра Ахада иинформациала, „уи азы Аиқәшаҳаҭра аус адулара хыркәшахоит иаарласны , анапгьы аҵаҩхоит дук мырҵыкәа“.

Шамба иинформациала, Гәдоҭатәи Очамчыратәи арратә обиектқәа аринахыс ахархәара рзыухоит арратә базақәа раҳасабала.

„Кәыдры аиҩхааи, Гал араиони ирыҧну аҳаақәа ртәы акәзар, уи даҽа зҵаароуп. Аҳәаатә усеицуразы Аиқәшаҳаҭра азырхиара нап аркыуп. Қырҭтәылеи ҳареи ҳҳәаа амҽхак аҭбаареи, иара убасгьы уи ахылаҧшразы ауадаҩрақәа иацуи, ҳгәларатә ҳәынҭқарра агрессивтә ҟазшьеи ҳасаб рзуны ҳара аҳәаатә еиқәшаҳатра абжьаҵарагьы ҳазҿлымҳауп,“ – иҳәеит Шамба. „Қырҭтәылеи ҳареи ҳаизыҟазаашьақәа ҭышәынтәалазҭгьы, даҽакала арҭ азҵаарақәа ҳаӡбаргьы ауан. Аха аҭыҧ змоу ауадаҩрақәа азгәаҭаны, арратә зҵаарақәеи аҳәаа ахьчареи рзы Урыстәылеи ҳареи аиқәшаҳаҭра ҳабжьаҵара иаамҭоуп“, - ҳәа азгәеиҭеит аминистр.

Зегь раҧхьаӡа иргыланы, Шамба иажәақәа рыла „Урыстәыла азхиоуп Аҧсны ацхыраара азыҟаҵара ҳаамҭа иақәшәо аҳәаа аргылараҿы“. „Аҧсны аҳәаақәа рҟны Урыстәылатәи аҳәаахьшьцәа ралархәра аҭагылазаашьа ҳнаҭоит наҟ-наҟ Краснодартәи аҿацә Ҧсоу иаҧну аҳәаа аусура иҵегьы еилыхха аҟаҵара иацхраауеит, уи Аҧсны аекономикатә интересқәа ирықәшәоит“, - иазгәеиҭеит Шамба.

02.03.2009  Аофициалтә Саит Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада

 Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада С.Багаҧшь гәыҧҩык аҵарауааи ауаажәларра-политикатә усзуҩцәеи „Ахьӡ-аҧша“ аорденқәа ранаишьеит

Аҟәа, Иахьа Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада С.Багаҧшь гәыҧҩык аҵарауааи ауаажәларра-политикатә усзуҩцәеи „Ахьӡ-аҧшпша“ аорденқәа ранаишьеит.
 

Аҳамҭақәа занашьоу бзиала шәаабеит ҳәа раҳәо, Аҳәынҭқарра Ахада инаҵшьны иазгәеиҭеит Аҧсны аҿиараҟны рлагала ду.
 

„Аибашьраҟны аиааира – ари ажәлар ириааироуп. Ахьыҧшымра аиура – ари ажәлар риааира иаҧшьу ауп. Аҧсны иҟаҵоу зегьы шәареи шәҩызцәеи роуп изыбзоуроу. Ажәлар аӡәыкны ианыҟоу иарбан усзаалак алыҵшәа маиуыр ауӡом“, - иҳәеит С.Багаҧшь.
 

1992-93 ш.рзтәи Аџьынџьтәылатә еибашьраҟны илшамҭа дуқәа рзи, атәыла ауаажәларра-политикатә ҧсҭазаара активла иҽахьалаирхәуеи рзи „Ахьӡ-аҧша“ аорден аҩбатәи аҩаӡара ианашьоуп Галуст Трапизониан.
 

Аекономика аҵарадырраҟны илагала дуқәеи, атәыла аекономикатә ҿиара аус адулареи, ауаажәларра-политикатә ҧсҭазаара активла иҽахьалаирхәуеи рзы „Ахьӡ-аҧша“ аорден аҩбатәи аҩаӡара ианашьоуп Олег Шамба.
 

Аихамҩатә транспорт аҿиара аҟны илшамҭа дуқәеи, азаанаҭеидгылатә еиҿкаарақәа рҟны акыршықәса инеиҧынкыланы ламысцқьалатәи иусуреи, атәыла ауаажәларра-политикатә ҧсҭазаара активла иҽалархәреи рзы „Ахьӡ-аҧша“ аорден 3-тәи аҩаӡара ианашьоуп Алеқсеи Гәбаз.
 

Иҿыцу асубтропикатәии афатә агьамеи афҩы хааи рхызҵо акультурақәа раарыхраз атеориа аус адулареи практикала урҭ раларҵәареи рзы „Ахьӡ-аҧша“ аорден ахҧатәи аҩаӡара ианашьоуп Едуард Гәбаз.
 

Аҳәынҭқарратә ҳамҭақәа занаршьаз рџьабаа ахә ҳаракны иахьыршьаз азы Аҳәынҭқарра Ахада ҭабуп ҳәа иарҳәеит.

02.03.2009  Аофициалтә Саит Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада

 Ареспублика Аҧсны Апарламент „Административтә зинеилагарақәа рзы“ Акодекс аҧсахрақәа аланагалеит

Аҟәа, Изакәанымкәа анаркотикатә маҭәашьарқәа раахәареи рыҵәахреи, мамзаргьы аҳақьым изылҩаада ахархәареи рзы Апарламент аҧсахрақәа аланагалеит „Административтә зинеилагарақәа“ рзы Акодекс.

Уаанӡа уи азы ахараҧса ддыршәозҭгьы, уажәы 15 мшы уахи-ҽни аҭакра азҧхьагәаҭоуп. Аҩынтә раан анаркотикатә маҭәашьарқәа здырбалаз ирбаандаҩтәра аҿҳәара иацҵахоит 30 мшы уахи-ҽни  рҟынӡа.

02.03.2009  Аофициалтә Саит Аҧсны Аҳәынҭқарра Ахада